14 april 2014 om 11:02 uur door Jan Taco te Gussinklo
Richtlijnen
Infectiepreventie
Infectiepreventiebeleid
Het zal u vast ontgaan zijn? Sinds begin dit jaar is er een venijnige discussie gaande. Deels achter de schermen. Gaat de WIP zich opheffen? Ik zal eerst moeten uitleggen wat de WIP is. De Stichting Werkgroep Infectie Preventie (WIP) is een samenwerkingsverband dat zich als doel stelt…”richtlijnen te maken op het gebied van infectiepreventie voor de gezondheidszorg, om hiermee een bijdrage leveren aan het infectiepreventiebeleid in Nederland”. Dat het hier om een belangrijke zaak gaat wordt duidelijk als ik begrippen als MRSA en ESBL noem, maar ook de affaire rond het Maasstad ziekenhuis. In december 2013 heeft de Inspectie voor de Volksgezondheid (IGZ) nog haar zorg uitgesproken over de hygiëne in tal van ziekenhuizen.
Fragment brief WIP aan NVZ
Wat betekent dit?
In bovenstaand fragment van een brief van 6 maart 2014 aan de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) staat het echt met zoveel woorden. De WIP signaleert een onvoldoende niveau en een achterstand in actualisatie. Dat gaat dus over een belangrijk thema als richtlijnen. In de medische sector heeft een dergelijke bekentenis (onvermogen) grote consequenties. Het betekent dat partijen die toezicht houden in actie moeten komen. Op straffe van wellicht zelfs juridische consequenties? De hete aardappel wordt nu doorgeschoven. Het is voor mij onbegrijpelijk dat op een zo belangrijk dossier kennelijk onduidelijkheid bestaat over verantwoordelijkheden en inzet (geld en middelen). Na mijn research in het kader van het boek UITGEBEEND ben ik er eens te meer er van overtuigd geraakt dat hier daadkracht is vereist. De WIP heeft geen behoefte aan balanceren op het slappe koord. Vandaar dreigement.
18 maart 2014 om 5:59 uur door Jan Taco te Gussinklo
Grafiek
Marcel van Silfhout
Een beeld zegt meer dan duizend woorden
Bij een grafiek ligt het toch even anders. Wonderlijk hoe dat gaat! In eerste instantie denk ik in een reflex dat de grafiek die Marcel van Silfhout (auteur/journalist) hier omhoog houdt een impressie geeft van de sterk gestegen kosten van de Nederlandse Gezondheidszorg. Met de bedragen (verticale as) in de loop der tijd (horizontale as) afgezet tegen de groei van de bevolking. Maar dat kan natuurlijk niet, want er staan nog een extra gekleurde lijn op het plaatje. Bovendien: de stijging is wel erg exorbitant. De veestapel!
Veiligheid
Een boekpresentatie. De entourage van de bijeenkomst brengt mij op de namiddag van 13 maart 2014 weer snel terug bij de les. We zijn hier in de fraaie Hortus Botanicus, annex het Universiteitsmuseum aan de Lange Nieuwstraat te Utrecht. En het gaat hier om de presentatie door Uitgeverij Oostenwind van het kersverse boek Uitgebeend, met als subtitel ” hoe veilig is ons voedsel nog”. De grafiek gaat bij nadere bestudering over de groei van de vaderlandse veestapel, waarbij een opsplitsing is gemaakt per diersoort. En die grafiek is nog meer imponerend dan de bewuste grafiek van de zorgkosten. Maar de relatie met het Ministerie van VWS is er wel degelijk zoals blijkt.
Imponerend
Details
Bij het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) zijn de getallen over de veestapel exact bekend. Kijk eens naar het bestand over de periode 2000-2012 op de CBS website. De groei van de Geiten versus de groei van het Rundvee. Een kind kan zien dat hier iets wonderlijks aan de gang is. Dat de Q koorts zo heeft toegeslagen (en nog doet in de Gezondheidszorg van 2014) wordt in ieder geval begrijpelijker. En daar zijn we meteen bij een ander topic. De subsubtitel bestaat uit een opsomming van begrippen die de associatie oproepen met vette krantenkoppen en maatschappelijke onrust. Naast Q koorts worden bijvoorbeeld EHEC, Salmonella en Vogelgriep genoemd. Zoönosen
Deze zijn samen te vatten onder het verzamelbegrip Zoönosen, aandoeningen die van dier op mens overstappen. Ook een fenomeen als antibioticaresistentie valt daaronder. En dat is ook mijn stelling: Uitgebeend mag dan in de boekhandel vaak terechtkomen op de afdeling Voeding (tegenwoordig een enorm aanbod), mijn pleidooi is om de titel ook aan te prijzen onder het hoofdje Geneeskunde en Economie. Maar de constateringen van Uitgebeend dat leest als een trein (nee, niet de FYRA) zijn ook relevant voor de politiek (rol NVWA) en zelfs voor Europa. Het gaat immers over de rol van (grensoverschrijdend) toezicht, besluitvorming en internationale samenwerking. Niet uitgekauwd, maar wel Uitgebeend.
1 maart 2014 om 16:38 uur door Jan Taco te Gussinklo
The Chaos Imperative
Unusual Suspects
Witruimte (=verveling) beslist nuttig (pag. 65)
Zorg voor afwisseling, ja zelfs chaos. Daarom ook deze witte stoel. Bovendien een boek op het zitvlak van de stoel in de studeerkamer. Over dit boek wil ik hethebben! Drie elementen kunnen volgens dit boek leiden tot die gewenste (beteugelde) chaos: witruimte, dwarsliggers (‘unusual suspects’) en geplande serendipiteit. Dat kan leiden tot creatieve oplossingen. Dat wordt veelvuldig onderbouwd in het boek. In de vorm van storytelling. Voorbeelden zijn soms ook gerelateerd aan de gezondheidszorg.
Het boek (Een goede manager zaait verwarring)
Gezondheidszorg
De uitbraak van de pest (1348) in Europa wordt in dit boek uitvoerig beschreven. Londen verloor 40% van zijn bevolking. Toscane zelfs 80% procent. Het decimeren van de machtige kerk maakte de weg vrij (een periode van ‘witruimte’) voor de Renaissance. Maar ook allerlei andere doorbraken. Geplande serendipiditeit heeft ook meegeholpen om een oplossing te vinden bij de bestrijding van de MRSA bacterie (‘ziekenhuisbacterie’) in een ziekenhuis. Een bonte verzameling mensen gaat brainstormen. De oplossing (pag.55) wordt feitelijk gevonden door de concierge. Meer verklap ik niet. Koop het boek!
26 februari 2014 om 6:50 uur door Jan Taco te Gussinklo
Clusters
OneHealth
Prof. Coutinho als Linking Pin bij OneHealth benadering
Humaan-Veterinair
U herkent dat vast ook uit de wereld van kunst en cultuur. Die ene voorstelling of expositie trekt een totaal ander publiek dan een volgende. Zoiets heb ik ook ervaren rond promoties op 24 februari (Groningen) respectievelijk 25 februari (Utrecht) 2014. De Linking Pin blijkt gelukkig promotor Prof. Roel Coutinho met een leerstoel Epidemiologie en Preventie van infectieziekten (in het bijzonder in het humaan-veterinaire domein). Bij het grote publiek is hij nog beter bekend als voormalig directeur van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, RIVM. Coutinho toont zich een krachtig opponent. In persoon vertegenwoordigt hij m.i. de OneHealth beweging, die een gezamenlijk optrekken van de humane en veterinaire geneeskunde bepleit.
Tjibbe Donker toont MRSA model
Cum Laude
De promotie van Tjibbe Donker (RUG, RIVM) op 24 februari 2014 in Groningen krijgt het predicaat Cum Laude. De afgelopen zes jaar onderzocht hij gegevens over de verspreiding van de ziekenhuisbacterie MRSA (Methicilline Resistente Stafylococcus Aureus) en stelt vast dat in de verspreiding patronen te onderkennen zijn. Daarbij kan dit MRSA patroon ook model staan voor andere uitbraken waarmee we geconfronteerd worden in de zorgsector. De modellen, die gelijkenis tonen met spinnenwebben maken ook duidelijk dat ziekenhuizen geen losse entiteiten zijn, maar een netwerk waarbij afstand veruit ondergeschikt is aan verwijspatronen en patiëntenstromen! Daaraan kun je dus evenmin onoordeelkundig en ongestraft sleutelen. Een van de stellingen bij het proefschrift luidt dan ook “de huidige politiek die gericht is op zorgconcentratie kan uiteindelijk bedreigend zijn voor de patiëntveiligheid”. Deze stelling maakt meteen de overstap mogelijk naar de promotie een dag later in Utrecht.
Lenny Hogerwerf in afwachting…
Waardoor uitbraak Q-koorts
Deze promotie (Utrecht) op 25 februari 2014 waarbij Lenny Hogerwerf haar doctorstitel verkrijgt, laat zien dat rond de intensivering van de veehouderij (Brabant) ook de uitbraak van Q-koorts in 2007 plaatsvindt. “Waarom juist 2007 ” vraagt Professor Coutinho zich hardop af en legt deze vraag ook voor aan de promovenda… die het antwoord schuldig moet blijven! Want ook de massale uitbraak van Q koorts (25 sterfgevallen volgens de promovenda ) mag niet zonder meer aan de concentratie en schaalvergroting van de geitenfokkerij worden toegeschreven. Een correlatie is er zeker, maar een causaal verband? Het blijkt ook lastig om dat achteraf, retrospectief aan te tonen. De discussie spitst zich toe op de inzet van modellen en (schaarse) middelen indien zich een zoonose (dierziekte die mensheid bedreigt) aandient. Er is nog veel onbekend zoals de promovenda herhaaldelijk moet erkennen. Een pleidooi voor meer onderzoek!
Leren van elkaar?
“The Day After” moet ik vaststellen dat het een dure plicht is om de OneHealth gedachte nog verder te promoten. Niet alleen via promoties, maar ook in het leren kennen van elkaars domein en (politieke) betrokkenheid. Misschien zoiets als een Occupy beweging? Ziekenhuizen kun je natuurlijk niet vergelijken met geitenstallen, maar er zijn wellicht meer overeenkomsten dan ons lief is??
14 januari 2014 om 9:56 uur door Jan Taco te Gussinklo
IGZ constateert
Richtlijnen
Nog onvoldoende naleving
De eerste aflevering van het magazine Medisch Contact in 2014. Een zorgelijke eerste alinea (pagina 22): “Onderzoek van de Inspectie (IGZ) toont aan dat de infectiepreventie in veel ziekenhuizen te wensen overlaat. Zo wordt het dragen van horloges en sieraden nog heel vaak getolereerd. Onbegrijpelijk, vindt inspecteur Merel Langelaar”.
Screendump Website Inspectie (IGZ)
Verbazing en (ernstige)Verontrusting…
Die woorden worden letterlijk (bij herhaling) genoemd in de publicatie in Medisch Contact. Veel ziekenhuizen blijken geen veilige omgeving waar het gaat om ‘zorginfecties’. Dat is al wel bekend, maar de buitenwacht heeft de indruk dat het inmiddels topprioriteit is. Dat valt dus tegen! Naar aanleiding van een vragenlijst naar alle ziekenhuizen, deed de IGZ afgelopen voorjaar (ongevraagd) veldonderzoek. Dat is dit najaar herhaald. Zie website (‘waslijst’). Gelukkig is in de tussenliggende maanden veel verbetering tot stand gebracht. Maar lang niet overal. De risico-inventarisatie vanaf de voordeur is belangrijk! Laten we thans bijvoorbeeld Carbanapenase producerende micro-organismen buiten de deur houden!!
8 augustus 2012 om 19:09 uur door Jan Taco te Gussinklo
Patient Transfer
Hospital-acquired bacteria
Dispersal dynamics
Shows one realisation of the 5,000 model simulations.Main panel shows the geographical distribution of the hospital trusts in England. The animation captures the dispersal dynamics of hospital-acquired bacteria after an outbreak in a single hospital in the East Midlands whereby 5% of all patients have been infected.
Dynamics
Distribution
Yellow radiating lines indicate transfer of infected patients to other hospitals. The colour of the placemarks indicates the prevalence in individual hospital (Black, hospitals that never encountered infected patients. Gray, hospitals with history of infected patients but no present cases. Pale yellow, hospitals with 0–10% present cases. Yellow, hospitals with 10–15% present cases. Red, hospitals with >15% present). The top right panel shows the point prevalence in each of the hospitals as time progresses, the middle right panel shows the percentage of hospitals that have encountered the infection (blue line) and the percentage of hospitals that have present cases. The lover right panel indicates the progression in time.
19 juni 2012 om 20:49 uur door Jan Taco te Gussinklo
Leermoment
Conservatisme?
Wie pakt de handschoen op?
Zeker, een ziekenhuis is geen sauna. Maar overeenkomsten zijn er wel degelijk, waarbij ik noem het grote belang dat in beide instituten wordt gehecht aan hygiene. Binnenkort 2 jaar geleden berichtte ik al over een pilot in een sauna. Een eenmalige behandeling (januari 2010) met Nanocoating was uitermate effectief. Lees hier. De waarde van de ‘bioburden’ lagen steeds ver onder de grenswaarde. Dat betekende toen voor de Directie en medewerkers dat sindsdien de schoonmaak alleen nog met water plaats vond. Detergentia bleven achterwege. We zijn een jaar verder en nog steeds laten de metingen (Bacteriemonitor) onverminderd gunstige resultaten zien. De grafiek omvat een periode van 24 maanden. Sinds februari 2012 wordt de meetfrequentie teruggebracht naar 1x/half jaar.
Weergave Metingen
Analyserapport 28 februari 2012
In onderstaande tabel ziet u het resultaat van een groot aantal metingen op diverse plaatsen in de sauna. Opvallend: alhoewel binnen de norm, maar toch tamelijk hoog is de meting in de Stoomcabine. Dat heeft te maken met het feit dat vernevelde stoom zeker niet steriel blijkt.
Koudwatervrees?
Er moeten nu bestuurders van zorginstellingen zijn, die geconfronteerd worden met behandelruimtes die maar niet ‘schoon’ worden. Dan is naar mijn bescheiden mening hier een ‘best practice’! Weliswaar in een andere sector, maar dat mag er niet toe leiden dat we hier de ogen voor sluiten. Graag reacties.
9 december 2011 om 10:34 uur door Jan Taco te Gussinklo
High Risk:
Product-Safety incident
Experts focus on hazards, consumers focus on fears
Voedselketen
Tot in het recente verleden waren leveranciers vooral verantwoordelijk voor productkwaliteit en veiligheid van eigen merkartikelen. Heden ten dage komt daar een reeks omgevingsfactoren bij. Dat kan heel ver gaan, aldus Simone Hertzberger, Hoofd Kwaliteit en Productduurzaamheid van Ahold Europa. Dat heeft consequenties voor het risicoprofiel van producten. We zullen niet gek hoeven op te kijken als op een zeker moment producten daarom zelfs uit de schappen verdwijnen. Waar in het verleden traditioneel de aandacht gevestigd was op vleesproducten en kip,zijn nu de verse groenten in de verdachtenbank gekomen. Tijdens de EHEC uitbraak stortte alleen al op pure verdenking, de verkoop van komkommers in en het herstel (ook na geruststellende berichten) verliep moeizaam. Taugé wordt sindsdien ook uitsluitend als eindproduct verkocht. Probleem is ook dat in tegenstelling tot kip en vlees, groenten juist vers geconsumeerd worden.
WPSA Logo
Geldmuseum
De studiedag van de Nederlandse tak van de WPSA (World Poultry Science Association) op 8 december 2011 vindt plaats in het Geldmuseum (De Munt) te Utrecht. Alhoewel dit uitsluitend logistieke gronden heeft, kan de symboliek toch niet worden ontkend. De studiedag gaat namelijk over bacteriële multiresistentie , waarbij geld een belangrijke rol speelt. Het betreft anno 2011 niet alleen de gezondheidszorg (MRSA, ESBL,EHEC uitbraken), maar ook de veehouderij en het bedrijfsleven. Uiteindelijk de consument. Het onderwerp wordt ook steeds meer het domein van de politiek in plaats van de inhoudsdeskundigen. Het gaat om enorme financieel economische belangen.Bijvoorbeeld bij exportverboden. Heel duidelijk is ook dat de humane en veterinaire belangen in elkaar schuiven. Sommigen spreken in dat verband over ‘Onehealth’ In de Flevopolder heeft men het over “Humanimal”.
26 november 2011 om 6:55 uur door Jan Taco te Gussinklo
Hygiene
Dat is even schrikken!
Kun je het je nog voorstellen anno 2011?
Een hygiëniste onlangs in niet nader te noemen ziekenhuis:’Toetsenborden maken wij schoon met vochtige doekjes’.Mogelijk geeft dat betrokkene een goed gevoel, maar met bacteriologische hygiëne heeft het niets te maken. Mocht je daaraan nog twijfelen? Al in 2008 is er op gewezen. De ontwikkelingen zijn niet stil blijven staan, want enerzijds is resistentie van bacterieen steeds meer een probleem geworden en anderzijds dringt ook ‘mobiel’ steeds meer door tot in het hart van onze zorginstellingen.
Probleem al eerder onderkend (Bron: Stentor 11 augustus 2008)
Vraagtekens
Het Magazine Nursing stelt vraagtekens bij de massale introductie van ‘mobiel’ op de ziekenhuisvloer. De titel spreekt voor zich: Onderzoek hygiene smartphone en tablet nodig. Lees hier. De auteur in een interview “Ik krijg de vraag voorgelegd of de bacteriologische richtlijnen hier iets over zeggen. Dat blijkt niet het geval!”
Computable
De Hoofdredacteur van het toonaangevende Computable reageert verrast.Veel van zijn lezers zijn actief in de gezondheidszorg. “Een onderzoek naar de bioburden op tablets en het effect daarop van Nanocoating ( Redactie: Environ-X van Nanoservices) kan rekenen op publiciteit vanuit Computable”.
3 oktober 2011 om 12:32 uur door Jan Taco te Gussinklo
Model
Tjibbe Donker spreek ik op het RIVM. Hij weet als onderzoeker de aandacht te trekken met een uitdagende titel op het whiteboard. Er volgt vervolgens daaronder een complex kunstwerk. Het blijkt een model waarin de distributie van de prevalentie van MRSA grafisch wordt weergegeven (chart). Een hele mondvol.
Tjibbe Donker
Maar we geven hem graag het woord om dit nader toe te lichten
Duur ongeveer anderhalve minuut:
Impact (de)concentratie
Het lijkt aannemelijk dat de patronen (charts) veranderen indien concentratie en deconcentratie doorzetten. Zie hiermijn eerdere observatie. Het is wel een aspect waarover ik nog niemand heb horen spreken.
