6 mei 2014 om 20:35 uur door Jan Taco te Gussinklo
Dutch Institute
for Clinical Auditing (DICA)
Al 17 landelijke registraties in de lucht…
Gaat DICA aan schoonheid ten onder? Uit betrouwbare bron hoor ik dat de inzet die nodig is om de 300 parameters per patiënt te registreren een grote druk legt op de ziekenhuisorganisatie. Een ziekenhuisorganisatie die toch al gebukt gaat onder financiële druk. Het is een prachtig systeem, dat is buiten kijf. Vanuit een koepelorganisatie heb ik indertijd als adviserend geneeskundige mede aan de wieg gestaan van dit initiatief. Oogmerk is dat een database wordt opgebouwd rond ziektebeelden. Om daarmee te komen tot beter inzicht en doelmatige, veilige zorg. Op de Homepage van DICA (en de foto hieronder) is duidelijk aan de groeiende lijst van afkortingen af te lezen dat het een succes is.
MDL Masterclass (14 april 2014)
Eric Hans Eddes
De ambities reiken nog verder. Tijdens de MDL masterclass van 14 april 2014 vertelt chirurg Eric Hans Eddes (DICA) iets over de ontwikkeling van de afgelopen 8 jaar. Inmiddels zijn er 17 registraties actief. De online feedback in combinatie met de landelijke benchmark vormt een sterke stimulans. In aanvang is er per traject projectfinanciering, die later regulier moet worden. Er zijn interactieve rapportages. Er is een procedure ontwikkeld ten behoeve van ontsluiting voor wetenschappelijke doeleinden. Ook is er contact met de zorgverzekeraars en de NPCF over inkoop- indicatoren. PROM’s als uitkomstparameters van zorg zijn ook in opkomst.
Op MDL gebied is bijvoorbeeld interessant te weten hoe het staat met met open- versus endoscopische colon (darm) operaties. Maar ook of een endoscopie moet worden afgebroken ten behoeve van een open procedure (zogenaamde conversie).
28 april 2014 om 6:09 uur door Jan Taco te Gussinklo
Electronische Neus
VOC (Volatile Organic Compounds)
Biomarkers
“Hier gaan we wat vinden. Hier vinden we darmkanker”. Een ervaring van menige MDL-arts en -verpleegkundige. Diverse handen gaan bij die vraag dan ook omhoog in het Auditorium. We bevinden ons in de Masterclass MDL op 16 april 2014 in het Tropeninstituut in Amsterdam. NB. MDL= Maag, Darm- en Leverziekten.
Toch wordt het een luchtig praatje, aldus onderzoeker Nanne de Boer. Hij analyseert de flatus, de wind die bewust of onbewust vrijkomt. Zoals bij endoscopisch onderzoek. Als MaagDarmLever (MDL) arts aan VUMc in Amsterdam is dat type onderzoek voor hem dagelijkse kost.
Nanne de Boer
Serieuzegrap
Begonnen als grap. Flatus. Wat kun je ermee? Er is al een luieralarm verkrijgbaar. Niets nieuws De hond Cliff, waarover in deze kolommen eerder is bericht, zat bij een recente Clostridium uitbraak weer 100% raak. Linus Pauling (1971) ontdekte de gaschromatografie. Sindsdien onstaan er veel toepassingen, zoals in de voedingsindustrie. De eNose is ook een voorbeeld en heeft 32 sensoren (afbeelding). De polymeren gaan een interactie aan met vluchtige gassen.
Polymeren als sensor
mHealth?
De meting kost nu nog wel een paar centen, maar dat gaat zeker veranderen. Nanne droomt van een toekomst waarin het device onderdeel kan zijn van een iPhone. Het terrein is nog volop in ontwikkeling. Wat kun je met de eNose binnen de MDL? Screening op kanker of voorstadia (adenomen)? Onderscheid tussen de ziekte van Crohn en colitis? Kun je lastig endoscopisch onderzoek wellicht vermijden (kinderen!)? Er er zit veel meer in het vat als je bedenkt dat ieder individu zijn eigen VOC’s heeft. Op basis van een eigen microbioom (onderzoeksterrein van AIOS Thijs Grasman). Maar mogelijk worden elementen van de VOC’s toegepast als Biomarkers? Het moet gezegd worden dat in de fraaie stemmige toiletten in het Tropeninstituut van VOC’s niets te merken is. Ik denk stiekempjes dat de MDL vereniging wellicht vanwege de fraaie toiletten deze locatie heeft verkozen??
Tropeninstituut toiletten
Audiofragment: Kort interview onderzoeker Thijs Grasman
3 oktober 2013 om 12:15 uur door Jan Taco te Gussinklo
100 jaar jong
Spectaculair Eeuwboek
Nee, wij waren er eerder dan de internisten
Het had maar weinig gescheeld of uw auteur was ook MDL-arts geworden. MDL staat hier voor Maag-, Darm-en Leverziekten (en niet voor het jaartal 1550). Een specialisatie vanuit de interne geneeskunde? “Nee, wij waren er eerder dan de internisten” zo stelt Gerard van Berge Henegouwen in een bijdrage in het “lijfblad” Magma, dit ter gelegenheid van het Lustrum op 3 oktober 2013 in Veldhoven. Bij die gelegenheid wordt het “Eeuwboek” feestelijk aangeboden. De Vereniging (NVMDL) kan trots zijn!
Reactie op sollicitatiebrief (collectie auteur)
Het loopt anders
Waarom uw auteur uiteindelijk algemeen internist is geworden en geen MDL arts zal voor de insiders bij lezing van dit briefje geheel duidelijk zijn. Het gaat dan over de tweede periode (van de drie) die het boek onderscheidt. Men sprak toen nog over de maagdarmspecialist en de gastro-enterologie (GE). Destijds was het Gemeente Ziekenhuis Arnhem in ons land het onbetwiste walhalla van de hepatologie (de L van Leverziekten!) zoals dat toen nog heette. Dat was nog voor de komst naar Arnhem van genoemde Gerard van Berge Henegouwen. Op pagina 129 heet het ‘ het Kenniscentrum Hepatologie’. De in het briefje genoemde artsen komen allemaal voorbij in het Eeuwboek: L. Schalm (15 quotes), K.H.Brandt (7 quotes) en J.M.Werre (1 quote).
Hepatologie (Eeuwboek)
Spectaculair
De ontwikkeling van het vakgebied is zonder meer spectaculair en een spannend verhaal. De introductie van de (flexibele!) endoscopie vormt daarvan maar een enkel, maar belangrijk aspect. Denk alleen al aan het screenen op dikke darmkanker (bevolkingsonderzoek) dat eraan staat te komen. Geen wonder dat het specialisme een enorme groei kent en ook gepensioneerden worden gemobiliseerd. Het Eeuwboek is een absolute aanrader- vooral dank zij uitstekend speurwerk van Alice Juch- ook voor een breder publiek dan in MDL geinteresseerde artsen!
19 juli 2013 om 9:35 uur door Jan Taco te Gussinklo
Melaena
Waar is “ervaring” in avonddienst
Wat kunnen we er aan doen?
Zo af en toe springt een publicatie eruit en blijft je achtervolgen. Dat is deze keer het geval bij een column in Medisch Contact (week 29/30). Bert Keizer (ouderengeneeskunde) hanteert een aansprekende subtitel in zijn column (pagina 1570,18 juli 2013): “Wat er ’s avonds ontbreekt in het ziekenhuis zijn grijze haren”. Verderop in zijn verhaal vertelt hij dat hij die slogan ooit hoorde van een collega- huisarts. Het komt erop neer dat zijn observatie is dat ’s avonds “ervaring” wordt gemist. Hij onderbouwt dat o.a. met een voorbeeld van een bijna fataal verlopen maag- darm bloeding. Een patiënt, herstellende van een heupfractuur, vertoont op een avond shockverschijnselen en wordt door een ervaren arts onderzocht in het verpleeghuis waar hij verblijft. Bij rectaal toucher wordt melaena (teerzwarte ontlasting) vastgesteld en de patiënt wordt ingestuurd naar het ziekenhuis. De jonge assistent die de behandeling overneemt meent dat er geen melaena is en laat de patiënt rustig observeren op de ziekenzaal. In shocktoestand moet patiënt diezelfde nacht geopereerd worden aan een bloedende darmtumor… De les? In de zorgketen wordt een misser gemaakt. Heeft de bewuste assistent (nog maar enkele maanden in het vak) ooit wel eens melaena gezien, zo vraagt Bert Keizer zich af.
Avond- en nachtdiensten
Overweging
Bert Keizer stipt hier een belangrijk thema aan. We kunnen nog zoveel richtlijnen en protocollen maken, maar steeds gaan die uit van bepaalde elementaire observaties. Indien je observaties (’timmermansoog’) niet deugen, heb je ook weinig aan expertsystemen. Ik vraag mij af of beleidsmakers zich dat wel voldoende realiseren. Deze overwegingen spelen een ondergeschikte rol bij allerlei plannenmakerij is mijn indruk. Een eenvoudige oplossing is er niet. De opleiding van artsen en specialisten vormt het begin. Misschien toch sneller achterwacht laten komen? Meer grijzende dokters en minder reizende dokters (pensionado’s)? Voldoende coaching in de kliniek! Maar toch ook ondersteuning via hulpmiddelen. Melaena aan de handschoen? Maak een foto en deel die met je supervisor. Dan heb je overigens nog niet de typische geur en de bijzondere consistentie van melaena te pakken… Doe een test. Maar daar komen ongetwijfeld ook innovatieve hulpmiddelen (analyse) voor beschikbaar. Maar je moet wel weer weten wanneer je al dan niet gebruik moet maken van deze hulpmiddelen…. En soms kost het teveel tijd ten nadele van de conditie van de patient. Misschien kunnen we zo een heel lijstje met risico’s benoemen?
6 juni 2013 om 8:22 uur door Jan Taco te Gussinklo
Database
Verrijking door koppeling
Pareltje binnen Achmea
De Achmea(health) database (AHD) is op 5 juni 2013 in Zeist feestelijk gelanceerd. De toegankelijkheid van de data van zorgverzekeraar Achmea betekent een stap vooruit. Zowel voor de eigen organisatie alsook voor externe onderzoekers. Overigens haast dagvoorzitter Robbert Huijsman zich om aan te geven dat de database eigenlijk al 12 jaar bestaat. De wieg ligt bij AGIS. Dat feit neemt niet weg dat 40% van de maar liefst ruim 300 (BigData een hype) aanwezigen er nog nooit van gehoord heeft.
Roelof Konterman spreekt over een pareltje
Verrijking Data
Maar goed, Roelof Konterman spreekt over een pareltje, waarbij met name Berry Egberts en Jeroen Crasborn een belangrijke rol spelen. Maar liefst 110 aanvragen zijn ook al verwerkt en een van de prominente gebruikers is Arno Hoes van het Juliuscentrum. Maar wat moeten we ons bij de Achmea database voorstellen?
Prof.dr.Arno Hoes
De praktijk
In de hal van het Achmea congrescentrum te Zeist heeft een drietal medewerkers zich opgesteld met een laptop, waarbij respectievelijk de ziekenhuiszorg, geboortezorg en farmacie (AHD) aan belangstellenden wordt gedemonstreerd.
AHD Realtime
Workshops
Ook in een aantal parallelle workshops komen vanuit Eerste lijn, Psychiatrieen MaagDarmLeverziekten (MDL) een aantal sprekende voorbeelden.
Somatiek en Psychiatrie
Procedure
Overigens moeten we er ook weer niet al te simpel over denken. Er hangt soms een prijskaartje aan een dergelijk verzoek en er is een formele procedure met een commissie die de aanvraag beoordeelt. Veelvuldig komt de wens tot een vereenvoudiging van koppeling van bestanden naar voren. Want de koppeling leidt tot verrijking van de data. Elke keer wordt nu het wiel uitgevonden.
Panel
Panel
In de paneldiscussie komt het royale aanbod van Theo Hooghiemstra (RVZ) om een aanzet te gaan geven tot een stroomlijning van procedures. Dat is des te belangrijker nu er ook nog Europese regelgeving staat aan te komen. Maar Nederland kan en wil internationaal op dit terrein slagen maken. De hoop wordt uitgesproken dat dit congres het eerste zal blijken te zijn van een lange traditie.
10 maart 2012 om 15:32 uur door Jan Taco te Gussinklo
Joep Bartelsman
AMC Amsterdam
Gastroenteroloog MDL
Dit voor de goede verstaander.Tijdens mijn werkzaam leven als internist heb ik het genoegen gehad om wel eens een cursus endoscopie te volgen in Amsterdam. De inspirerende personen waren vooral Guido Tytgat, Kees Huibrechtse en Joep Bartelsman. Je kwam daar geinspireerd vandaan. Volgens een bericht in MAGMA, het magazine van de MDL (Maag, Darm- en Leverartsen) is nu ook de laatste van dit roemruchte (“gouden”) trio eind vorig jaar vertrokken. Zijn afscheid was kennelijk imponerend. Zo ook een humoristisch filmpje dat een groter publiek verdient:
Eén op de vier mensen in Nederland heeft wel eens last van maagklachten
Deze mensen hebben behoefte aan goede informatie en het uitwisselen van ervaringen. De Maag Lever Darm Stichting lanceert hiervoor een website. Ter gelegenheid van de lancering van deze nieuwe site vindt een Twitterspreekuur plaats op donderdag 28 april van 12.30 tot 13.30 uur voor mensen met maagproblemen.
Maagproblemen
Maagproblemen die veel voorkomen zijn: zure oprispingen, pijn in de maag, misselijkheid, pijn achter het borstbeen, een opgeblazen gevoel, snel een vol gevoel en soms braken. Er zijn verschillende oorzaken van maagklachten. Zo spelen voeding en leefstijl een rol. Daarnaast kunnen verschillende maagziekten leiden tot maagklachten. Soms worden klachten veroorzaakt door brandend maagzuur (reflux) of een maagslijmvliesontsteking (gastritis). Een andere mogelijke oorzaak van maagproblemen is een maagzweer.
Uit een oud protocol (collectie J.T.A. te Gussinklo)
Twitterspreekuur
Tijdens het Twitterspreekuur op donderdag 28 april van 12.30 tot 13.30 uur, kunnen mensen via hier vragen stellen over maagproblemen . U kunt de conversatie volgen via #maagproblemen. De tweets worden beantwoord door medische voorlichters van de MLDS. Iedereen die graag een vraag wil stellen aan de voorlichters, maar niet in staat is om dit op 28 april te doen of behoefte heeft aan meer privacy, kan op een ander tijdstip via hier een vraag stellen. Via het forum kunnen ervaringen met lotgenoten worden uitgewisseld.
