Praag 1968

Russische Inval

Praagse Lente

Als een dief in de nacht

Stelt u het zich even voor. De zomer van 1968. Een schemerachtige zolder aan de Oudenoord te Utrecht. Als jong student zit ik in de vroege ochtend gekluisterd aan de radio op de zolder van mijn ouderlijk huis. Een ouderwetse buizenradio, waarbij ik geregeld moet draaien aan de knoppen om radio-ontvangst te kunnen garanderen. Ik ben mij bewust van het historisch belang van de berichten uit de ether. Immers er is zojuist bekend geworden dat Russen en hun bondgenoten Tsjecho-Slowakije zijn binnengevallen. Daarbij een eind makend aan de zo hoopvol begonnen Praagse Lente met meer vrijheden. Zo goed en zo kwaad als dat gaat registreer ik de uitzending op mijn bandrecorder. Het is een dramatische uitzending, waarbij in meerdere talen een oproep wordt gedaan tot steun aan het Tsjechische volk.

Radio Praha

Praagse Lente

Persoonlijk raakt het mij enorm, omdat ik mij realiseer hoe dit mijn Praagse vrienden treft (woonachtig aan Slezska in Praag). Precies een jaar eerder (1967) word ik gastvrij ontvangen in Praag en heb daar veel beleefd. Voor mij worden begrippen als het ijzeren gordijn en koude oorlog ineens heel tastbaar. Op de foto zit ik ongedwongen ergens bij het Wenceslasplein. Een plek die in 1968 even middelpunt van het wereldnieuws wordt..

Praag 1967

Overeenkomsten en verschillen

Mogen we een vergelijking trekken met het heden? Na de val van de Berlijnse muur is er veel veranderd. De Sovjetunie wordt de Russische Federatie. Maar president Poetin streeft de laatste jaren naar expansie. Iets van de oude glorie, zoals die op de jaarlijkse herdenking van de overwinning op Nazi-Duitsland nog steeds zichtbaar wordt. Van de inval in Tsjecho-Slowakije heeft Rusland wel iets geleerd. Rusland verwachtte daar (toegezegde, maar niet waargemaakt te) steun van politieke handlangers. Die steun kwam niet en voor de Russen was gezichtsverlies de prijs. Kunnen we zeggen dat het in Krim en Oekraïne veel ‘handiger’ is aangepakt? Ik zeg het met sarcasme!  Daar zijn milities aangemoedigd…. De tijd zal het leren!