Blind in een gidsland
Nederland bleef achter
Bejegening van blinden
Promotie 03-12-2013
Over de bejegening van mensen met een visuele beperking in de Nederlandse verzorgingsmaatschappij, 1920-1990, valt het nodige te zeggen. Paul van Trigt doet dat in zijn proefschrift (Promotor prof.dr. G. Harinck, prof.dr. J.J. van Dijk en prof.dr. J.C. Kennedy) vanuit de Faculteit der Letteren. Paul van Trigt betoogt dat de verzorgingsstaat Nederland blinden en slechtzienden vooral benaderde als ontvangers van langdurige zorg en als afhankelijke mensen.
Paul van Trigt (2012, Zorgen voor Morgen, Symposium VWS)
Handicap?
Elders in Europa en in Amerika werden deze mensen na de Eerste Wereldoorlog juist steeds vaker benaderd als normaal in de samenleving functionerende mensen. Handicap werd daarbij opgevat als iets dat via revalidatie of het toegankelijk maken van de samenleving gecompenseerd kon worden. Nederland bleef tot de jaren tachtig echter vasthouden aan bejegening in zorgtermen, ook toen vanaf de jaren zestig steeds vaker gesproken werd over de emancipatie van gehandicapten.
Sonneheerdt
Aan de hand van de situatie aan het blindeninstituut Sonneheerdt in Ermelo laat disability history-onderzoeker Van Trigt zien dat maatschappelijke organisaties en hun bestuurders een sleutelrol speelden in de manier waarop blinden en slechtzienden in Nederland bejegend werden. Door de manier waarop de staat sociale zorg organiseerde, richtten maatschappelijke organisaties zich vooral op zorgverlening aan mensen met visuele beperking. Door de toenemende welvaart en professionalisering van zorg na de Tweede Wereldoorlog ontbrak de noodzaak om ernst te maken met (re-)integratie. Dat zou pas in de jaren tachtig veranderen. Vanaf toen werden visueel gehandicapten steeds vaker benaderd als mensen die normaal kunnen functioneren in de samenleving.
De discussie over de bejegening van mensen met een beperking vanuit een perspectief van zorg of normaliteit is nog steeds gaande en daarom levert van Trigt niet alleen een nieuwe bijdrage aan het historische, maar ook aan het actuele debat over de Nederlandse verzorgingsstaat.