Albert Schweitzer en Horreus de Haas. Two of a kind?
Ik heb mij de vraag gesteld
…wat “de Zwolse roode dominee” Horreus de Haas er toe gebracht heeft suksesvol contact te zoeken met “de medicus wereldverbeteraar” Albert Schweitzer.
Dat sukses valt m.i. af te meten aan het feit dat Schweitzer gelogeerd heeft bij De Haas op zijn adres aan Groot Weezenland te Zwolle.
Aan dit gedenkwaardig feit herinnert een bordje op dit huis.
Dit ANWB bordje bevat een storende fout: de datum 1931 is verschilt met de werkelijkheid namelijk 1932.
Dit blijkt uit de agenda/dagboeken van beiden over deze periode, respectievelijk berustend in het Historisch Centrum Overijssel (HCO) te Zwolle
en Syracuse University (New York/ USA).
Wie seint de ANWB in ?
Op sommige foto’s (afbeelding) tonen de heren een treffende gelijkenis en misschien speelt dat een rol? Anderzijds was Horreus de Haas een rijzige figuur en dat kan van Schweitzer niet gezegd worden.
Beiden hebben zich sterk gemaakt voor een betere wereld en waren visionnair. Zij onderkenden het gevaar van het nazisme. Horreus de Haas heeft al vroeg een publieke woordenwisseling gehad met de NSB leider Anton Mussert. Albert Schweitzer, afkomstig uit het omstreden gebied van de Elzas, liet zich evenmin onbetuigd.
De religie is zeker ook een aanknopingspunt geweest, waarbij de predikant De Haas en de organist Schweitzer elkaar konden steunen.
Om geld voor zijn ziekenhuis in Lambarene te kunnen binnenhalen, heeft Albert Schweitzer diverse series orgelconcerten verzorgd door heel Europa, vaak in combinatie met een lezing over zijn werk in Afrika. In Deventer berust het archief van een stichting die je welhaast de voorloper van een hedendaagse fanclub kunt noemen.
© Jan Taco te Gussinklo