16 maart 2021 om 8:28 uur door Jan Taco te Gussinklo
Nadenken is prima
…en we leren steeds bij tijdens de Covid19 pandemie, maar een lockdown van de vaccinatie tijdens een pandemie is riskant. Daarom dient hierover snel duidelijkheid te ontstaan. Is die er niet, dan moet de campagne snel worden herstart in Nederland. Vanuit medisch-epidemiologisch oogpunt, dat is althans mijn mening. Zeker, het betreft niet alle vaccins, maar dit is toch een flinke domper. Want over wiens vrijheid praten we uiteindelijk. Daarover later! Twee weken stoppen
Stoppen met het AstraZeneca vaccin. Diverse Europese landen doen dat ook, terwijl andere landen zoals België het beleid niet hebben veranderd. De argumentatie die wordt gegeven is dat er een daling van bloedplaatjes (trombocyten) bij trombose , dus een verbruikscoagulopathie, zou zijn gesignaleerd. En dat bij een jongere categorie. De trombosevorming zou verband kunnen houden met een voorafgaande vaccinatie. Misschien zijn er meer argumenten, maar die zijn mij niet bekend. Het bijzondere is dat trombosevorming juist een verrassende complicatie vormt bij ernstige vormen van Covid19. Nadat dit was vastgesteld werd voorkòmen van trombose (dat noemen we prophylaxe) een belangrijk aspect van de behandeling. Dus ook de vaccinatie campagne dient mede dit doel.
Derde Golf
De Covid19 pandemie is in ons land nog steeds zeer actief met nog een dreiging van een derde golf. Vanuit epidemiologisch standpunt zou je juist liever versnellen dan vertragen met vaccineren. Er is wel een verschil in benadering tussen behandeling van doodzieke mensen met medicamenten die mogelijke bijwerkingen of nadelen hebben. Dan wel een prik geven aan gezonde burgers. In dat laatste geval tellen nadelen toch zwaarder. Dat mag je niet vergelijken.
Vrijheid
Het brengt mij wel terug bij een heel interessante discussie gisterenmiddag. Daarbij werd in een webinar ruim een uur lang Annelies de Dijn aan de tand gevoeld over vrijheid. Zij schreef daarover een boek. En er was een interview in de Volkskrant.Er ontstond een levendig debat. In dit dossier vraag ik mij vandaag af of de keuze om de campagne te onderbreken ook iets te maken heeft met deze discussie. Solidariteit om de vaccinatie door te zetten vanwege het grotere belang van deugdzame burgers. Of is de burger hier consument, een klant die nu absolute zekerheid mag verlangen van de overheid.
Zijn we verantwoordelijk naar medeburgers in andere landen. De pandemie gaat niet alleen ons aan. Zie oproep WHO Links
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2021/03/14/uit-voorzorg-tijdelijk-geen-vaccinaties-met-astrazeneca
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/historicus-annelien-de-dijn-het-begrip-vrijheid-is-gekaapt-door-de-elite~bf6368cd/
25 januari 2021 om 16:09 uur door Jan Taco te Gussinklo
De Escape Mutanten Komen
Gaan we interval oprekken of niet
Bij WNL op zondag (24 januari 2021) maakt Prof.Marc Bonten (arts-microbioloog) opmerkingen over mutanten van het Covid19 virus. Mutanten zijn virussen die subtiele veranderingen hebben onder gaan. Mutanten krijgen mogelijk pas echt een kans bij besmette patienten die het virus niet kunnen ‘klaren’, niet kunnen opruimen, aldus Bonte. Patienten die dan soms ook maar positief blijven testen. De hamvraag is of het oprekken van het interval tussen de twee vaccinaties tegen Covid19 dat nadelig effect ook zou kunnen hebben. In het Verenigd Koninkrijk is men er al toe overgegaan de tweede (boost) vaccinatie verder uit te stellen. Een risico?
Een paar dagen eerder (21 januari 2021) doet Prof.dr.Niek Sanders (Gent) tijdens een webinar een aantal uitspraken die mij tot nadenken stemmen. Want, ja, gaan we buigen voor politieke druk, publieke opinie of bepaalde deskundigen. Het is duidelijk dat er altijd sprake zal zijn van een afweging. Immers tijdsdruk en productieproblemen verhinderen het snel vaccineren, het ‘boosten’. Maar we moeten luisteren naar deskundigen.
Moeten we één dosis geven of twee doses.
Het Pfizer vaccin en het Moderna vaccin vergen twee doses, aldus Sanders. Er is een discussie geweest over een tekort aan vaccins. Misschien moeten we maar één dosis geven en dat zal ook wel werken. Is dat juist? Is het een optie om één dosis te geven? Wel, ik zou willen spreken met deze twee grafieken hier. Deze eerste grafiek geeft eigenlijk de antilichamen respons bij de patiënten in de klinische studie. Bij de 30 microgram dosis. Wat je hier ziet: Op dag 1 krijgt de patiënt een injectie en 21 dagen later krijgt hij zijn tweede injectie. En dan werd er gekeken naar de antilichaamrespons. Hoeveel antilichamen zijn er. Na de eerste injectie zien we dat op dag 21 een 1.536 U/mL aanwezig zijn. En na 7 dagen na de tweede injectie, op dag 28, zie je dat die antilichamen meer dan 10 keer omhoog gaan. Hetzelfde zie je met de neutraliserende antilichamen hieronder. Je hebt de eerste injectie en na 21 dagen meten we antilichamen na de eerste injectie; dan zien we 29, dit getal is de maximale verdunning van het serum waarbij nog 50% van de virussen geneutraliseerd worden in een in vitro test. En dan zie je als je twee injecties geeft, dat je op dag 28 bijna tien keer meer antilichamen krijgt. Mijn conclusie is duidelijk: één dosis zal niet volstaan om voldoende bescherming te bieden en zal ook eigenlijk niet voldoende immunologisch geheugen opbouwen. Je kunt één dosis gebruiken, maar de efficiëntie zal veel lager zijn. De boodschap is: gebruik twee doses!
Nederland wil de tweede dosis pas na zes weken geven in plaats van drie weken. Slim?
Ik zou dat niet doen, tenzij er echt een noodzaak is zoals een echte grote uitbraak met tekorten aan vaccin. Zes weken tussen de eerste en tweede prik is ongeveer het maximum., aldus Sanders. Het is echt nodig om die tweede vaccinatie niet te lang uit te stellen. En waarom dan? Voor het opbouwen van virologisch geheugen en om zo snel mogelijk zoveel mogelijk mensen een maximale bescherming te bieden.. De data (grafieken) van de klinische studie van Pfizer/BioNTech tonen aan dat de immuunrespons, meer bepaald de antilichaam concentraties, sterk stijgen (ongeveer 10 maal) na de twee vaccinatie. Men zou dus eenvoudig kunnen stellen dat men 10 maal meer bescherming heeft na de tweede vaccinatie.. Het gevolg het verlengen van de periode tussen de vaccins zal zijn dat er meer mensen ziek zullen worden tussen de twee vaccinaties. Mogelijks zullen ze wel minder ziek worden, maar bij ouderen zou ik dit risico niet nemen.. Is dat slim? ja misschien slim en want je gaat misschien de ziekte symptomen verminderen, Dus ik zou zeggen, als het echt kan zou ik doen wat wat Pfizer/BioNTech voorschrijft twee vaccinaties, drie weken er tussen. En dit is ook niet slim juridisch, want Pfizer/BioNtech heeft klinische studie zo gedaan. Als je daar van gaat afwijken zijn zij niet meer verantwoordelijk voor de gevolgen. Dat wil zeggen. Stel dat het vaccin onvoldoende werkt gedurende deze verlengde periode tussen de twee prikken en er vallen slachtoffers, wie is er dan verantwoordelijk? De overheid?. Als men langer wilt wachten tussen de twee vaccinaties is opnieuw een klinische studie nodig en dan ongeveer 6 maanden wachten en kijken hoe efficiënt het vaccin dan is. Dat is wetenschappelijk verantwoord. Dat is mijn visie. Het is ook nog onbekend hoe lang dit vaccin ons zal beschermen tegen mutanten. Ik verwacht dat we toch wel 6 tot 9 maanden bescherming van hebben. Maar langer dan die tijd kan ik niet inschatten. Dat is ongekend. Zoals het influenzavaccin moeten we mogelijks ook herhaaldelijk toedienen..
Er zijn mutanten in omloop van het Sars Cov 2. Probleem voor mRNA vaccin?
Ik kan nu alvast stellen dat de mutant uit Groot-Brittannië geen probleem zal zijn.Het vaccin zal weinig aan activiteit verliezen. Maar op basis van een studie met de Zuid-Afrikaanse en Braziliaanse SARS Cov 2 variant moet ik spijtig genoeg minder goed nieuws melden, zo stelt Sanders. Er is een mogelijkheid dat daar het vaccin minder actief zal zijn tegen deze mutanten. Tot deze conclusie kom ik op basis van testen met antilichamen aanwezig in sera van genezen covid-19 patiënten die besmet zijn geweest met het “wild type” SARS-CoV-2. Bijvoorbeeld, in de studie wordt een serumstaal van een patiënt B die genezen is van het wild type SARS-CoV-2 in contact gebracht met het de Zuid-Afrikaanse mutant. Hier zien we zien we dat eigenlijk die antistoffen van deze persoon 10 maal minder in staat zijn om dat dit mutante virus te neutraliseren. De aanwezige antilichamen zijn dus 10 keer minder efficiënt om dat virus te neutraliseren. Nou, het is bij enkele mensen vastgesteld. Andere mensen hebben daar minder last van, maar dat betekent dus eigenlijk dat je met een mutant te maken hebt die gaat ontsnappen aan de mRNA vaccin. Is het een probleem? Mogelijk niet want de mRNA vaccins zijn heel erg effectief. De antilichamen die het opwekt zijn eigenlijk meer dan 10 keer hoger dan deze concentraties die we spontaan zouden hebben als we geïnfecteerd zouden raken.
1 juli 2020 om 9:15 uur door Jan Taco te Gussinklo
…bij de WAVIN gebeurt het..
Mij spreekt dat aan. Het ziekenhuis waar ik 20 jaar als dokter werkte staat op een flinke steenworp afstand van de productielocatie van WAVIN in Hardenberg. Uiteraard zijn er dan altijd al dwarsverbanden. Maar foto’s als deze laten zien dat er nu ook totaal nieuwe verbindingen met de gezondheidszorg ontstaan. Dankzij de crisis! Als de redactie van het periodiek van de NOVU aan de slag gaat met een thema nummer over innovaties in COVID19 hoef ik niet lang na te denken.
Hierbij het betreffende artikel in Vindingrijk van zomer 2020. Ik kan de lezer ook de andere artikelen in het themanummer (en een lidmaatschap?) aanraden.
23 april 2020 om 9:45 uur door Jan Taco te Gussinklo
Hadden we het COVID19 virus eerder kunnen signaleren
Virus allanger in Nederland
De regionale krant zet het toch echt op de voorpagina. Virus allanger in Nederland. Hebben wij nu ook iets uit te leggen. Ik denk het wel. In tegenstelling tot wat we nu China verwijten, is er in ons land geen sprake van een cover-up. Maar misschien wel van naiviteit. Ik ben zelf op 21 februari 2020 beslist on ‘high alert’ na de conferentie in Amsterdam. Waar uit de doeken is gedaan wat het ‘nieuwe Coronavirus’ kan gaan betekenen. Maar het staat nu toch echt in de krant. Lichte klachten werden waarschijnlijk niet herkend als Corona, aldus Harald Wychgel van het RIVM. Influenzanet
Mijn gedachte is meteen: Influenzanet had ons eerder kunnen alarmeren. Maar dat is helaas in Nederland ‘uit de lucht’. De bevindingen van de modellers geven aanleiding om diepgaand hierover na te denken. Ik houd het er op dat eerdere signalering mogelijk was geweest. Van uitbraak, epidemie naar pandemie. Het blijkt een cascade van gebeurtenissen. Influenzanet monitort overigens niet alleen Influenza, maar veel meer overdraagbare aandoeningen.
Expertise
Uit ervaringen met de Grote Griep Meting, de voorloper van Influenzanet, weten we het. Virussen zijn ook sneller gaan reizen. Feit is dat Influenzanet een vooruitlopende Indicator oplevert van uitbraken. Begrijpelijk omdat het vaak mensen betreft die helemaal niet of pas later in het ziekteverloop bij de huisarts aankloppen. Ook weten we vanuit Influenzanet dat carnaval extra waakzaamheid vraagt. Dan praat ik nog niet eens over de potentie van deze tool. Bij opvolging van de effecten van de lockdown nu. En in de nabije toekomst. We hebben steken laten vallen.
Het moet mij echt van het hart. Commentaar wordt op prijs gesteld
10 april 2020 om 11:03 uur door Jan Taco te Gussinklo
…die privacy niet op het spel zetten
Met veel aandacht en genoegen lees ik het ‘dagboek van een huisarts’ in de Volkskrant. In enkele zinnen snijdt Joost Zaat wat zaken aan. Haast terloops. Zo ook op deze Goede Vrijdag 2020. Midden in de Corona pandemie die ons land stillegt. Deze keer zijn er ook juist voor mij enkele nadenkers (heb ze met geel gemarkeerd). Daar wil ik graag enkele opmerkingen bij plaatsen.
De app geeft onderzoekers een goed beeld van de verspreiding, net als de grote griepmeting in gewone grieptijden
De Grote Griep Meting was inderdaad heel zinvol. Dat is ook wetenschappelijk goed onderbouwd. Het was mijns inziens een ‘showpiece’ van wat citizenscience vermag. Nederland daarbij als voorloper! Het vormde de basis voor het internationale Influenzanet. Daarbij bleek het elders in de wereld ook nuttig bij opsporen van tal van andere uitbraken. Zoals Dengue (knokkelkoorts). Geen twijfel daarover: ook de verspreiding van Coronavirus (COVID19) in Nederland en Vlaanderen was zo uitstekend in beeld te brengen. Als niet twee jaar geleden het initiatief was afgedaan. Hoe mooi was het geweest als eind februari 2020 meteen deze tool in stelling was gebracht. Carl Koppeschaar is er tot vandaag de dag nog druk mee!
Het lastige is alleen dat het ziektebeeld verraderlijk is
Het is dus zaak om zorg op afstand operationeel te maken. Ik ben momenteel betrokken bij de digitale stethoscoop (stemoscoop) die hierin misschien een rol kan vervullen. Zoals dat in Wuhan op de Intensive Care is gebeurd. In Nederland kan deze Stemoscope op meer momenten in de ‘patient journey’ van pas komen. Vilans is een van de partijen die dit soort mogelijkheden momenteel inventariseert.
Ook het NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) heeft sinds donderdag een app
De OLVG (Onze Lieve Vrouwen Gasthuis)-app heeft volgens insiders tekortkomingen. Over de privacy aspecten van wat er nu aan App-geweld op ons afkomt is nog veel onduidelijk. Schiet het zijn doel voorbij. We zullen zien.
6 april 2020 om 7:30 uur door Jan Taco te Gussinklo
Misschien komt de Tweede Kamer motie een keer op tafel..
…die motie waarin het RIVM de opdracht kreeg om te zoeken naar een samenwerking met de Grote Griep Meting. Een prachtig voorbeeld van burgerwetenschap en de basis van Influenzanet. Ik wil daar echter niet te lang bij stilstaan deze keer. Maar kan alleen concluderen dat het streven jammerlijk is mislukt. Ik weet niet precies waarom. We voeren nu een gezamenlijke strijd tegen het COVID19 gevaar. Daarin steunen we het RIVM en onze overheid. Maar vragen blijven onbeantwoord.
Gezamenlijk
Wel is mij iets opgevallen. Na de ongelukkige lancering van de Infectieradar door datzelfde RIVM is er eigenlijk vanuit de overheid niet veel meer vernomen. Althans op het terrein van dataverzameling. Het heeft er concreet toe geleid dat allerlei partijen nu op eigen houtje bezig zijn. Actie om de -inderdaad node gemiste- data van burgers te verzamelen. Via websites maar vooral via apps. Dat er een lacune is, bewijst mijn interview met twee Delftse studenten. Ik schreef daar eerder over. Daarnaast: Leiden komt nu ook met een heel eigen app. En dan Medicine Men….. En ik heb er vast nog een aantal gemist. Een vrij speelveld is mooi, maar ook: wildgroei dreigt. Dan haakt de burger af!!
Lucii in the Sky
Inmiddels heeft Luscii onder leiding van Daan Dohmen samen met het OLVG een slag geslagen. Er wordt gefluisterd dat de overheid het vrije speelveld gewoon maar zijn gang laat gaan. Men zou achter de schermen al de keuze gemaakt hebben voor Luscii. Dat zou naar mijn smaak geen goede zaak zijn! Hoezo samen? Het doet afbreken aan de solidariteit die iedereen momenteel bezielt. Maar er zijn ook serieuze zorgen over de kwaliteit van de enquete vragen.
Scenario
Anders dreigt straks een nare situatie ontstaan. Tenzij dus de overheid alsnog deelneemt en streeft naar een bundeling van krachten. Met het doel om het beste voor de burgers in de lucht te krijgen en te houden. En dat moet razendsnel gebeuren. Niet achterover gaan zitten en afwachten!! Een scenario dat ook wordt genoemd is dat onverwachts de inspectie (IG) wordt inzet. Ik moet er niet aan denken…
28 maart 2020 om 7:03 uur door Jan Taco te Gussinklo
Ik heb steeds meer het gevoel dat deze pandemie van coronavirus….
……toch wel overeenkomsten heeft met de roemruchte Spaanse griep. Lees nu eens deze beschrijving van de ziekte van Pieter Bouma. Theologisch student aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Kennelijk is hij een van de vele slachtoffers van de Spaanse griep. Zo wordt terloops aangegeven. Een (fragment van een) In Memoriam. In studentenblad Fraternitas van 15 november 1918. Gevonden op Internet.
Longontsteking ‘Het leek allemaal mee te vallen’. Totdat zich plotseling koorts en longontsteking ontwikkelen. Twee dagen later is hij niet meer onder ons….Daar komt het op neer. Dit is allemaal ver voor de tijd van de kunstmatige beademing en de Intensive Care. Dus hiermee is Pieter’s lot getekend. Uit de informatie die mondjesmaat beschikbaar komt krijg ik thans ook die indruk. Een massale dubbelzijdige longontsteking bepaalt de uitkomst van het ziektebeeld. Maar daarnaast gaat het virus bij ‘influenza’ soms wel degelijk de bloedbaan in. Zoals onderzoeker Debbie van Riel heeft kunnen vaststellen. Zie foto uit 2019 in Ieper (Belgie) bij het herdenkingscongres over de Spaanse Griep. Er blijkt dus ook vaak sprake van een levensbedreigende sepsis (bloedvergiftiging).
Jonge mannen We kunnen het niet navragen. Omdat het alweer ruim 100 jaar geleden is. Maar tijdens het congres in Ieper een jaar geleden komen de plaatjes en ziektebeschrijvingen wel degelijk voorbij. Het grote verschil tussen de Spaanse griep en de pandemie van het nieuwe Coronavirus vormt de leeftijd. Betrokkenen destijds vooral jonge mannen in de bloei van hun leven. Het heeft zelfs de oorlogsvoering en misschien zelfs de uitkomst van de Eerste Wereldoorlog bepaald. Zo stellen sommige onderzoekers.
Oudere mannen in Ieper wordt in 2019 gediscussieerd over de oorzaak. Het gegeven dat ouderen vaak de dans ontspringen. Dat heeft alles te maken met het feit dat ouderen al eerder (in het eind van de 19e eeuw) weerstand hebben opgebouwd. Weerstand tegen het bewuste virus of een soortgenoot. Het is in 1918 – kort gezegd- geen spiksplinternieuw virus dat de wereld treft! Voor de jongeren geldt dat voordeel niet. Die hebben in 1918 geen of onvoldoende weerstand. Daarvoor zijn ook harde wetenschappelijke bewijzen gevonden. Bovendien zijn de omstandigheden beroerd aan het eind van de Eerste Wereldoorlog. Vooral de Duitse soldaten zijn sterk ondervoed. Of dat het verschil in epidemiologie tussen toen en nu afdoende verklaart is nog een vraag.
Het ‘nieuwe’ Coronavirus Het #COVID19 virus krijgt dus niet toevallig aanvankelijk de titel ‘het nieuwe Coronavirus’. Verder zijn er ook veel overeenkomsten tussen toen en nu. Speur maar eens in de voortreffelijke zoekmachine van de Koninklijke Bibliotheek Delpher naar ‘Spaansche griep’. Ook in 1918 in ons land sluiting van scholen, afblazen van allerlei activiteiten, staken militaire oefeningen enz. Maar ook, ik krijg de indruk dat we voorlopig hier nog niet vanaf zijn. ‘Zijn wij er klaar voor’ vraagt Peter Piot zich een jaar geleden hardop af . Uw mening, lezer?
Artikel over congres in Ieper (2019) : https://reportersonline.nl/de-spaanse-griep-in-het-collectief-geheugen/
21 juni 2012 om 20:20 uur door Jan Taco te Gussinklo
Vogelgriep
SCIENCE
Onderzoek naar vogelgriep eindelijk gepubliceerd
Vogelgriepvirus kan overdraagbaar worden via de lucht. Onderzoekers van het Erasmus MC hebben hun onderzoek naar de overdraagbaarheid van H5N1 vogelgriepvirus zojuist gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Science. De publicatie heeft maanden vertraging opgelopen omdat verschillende instanties eerst wilden onderzoeken of de gegevens niet misbruikt konden worden door kwaadwillenden. In het onderzoek tonen de onderzoekers aan dat het H5N1 virus maar een paar veranderingen hoeft te ondergaan, voordat het zich via de luchtwegen kan verspreiden onder zoogdieren. Daarmee is een risico op een H5N1 pandemie niet uit te sluiten.
Overdraagbaarheid
‘’We laten zien dat slechts tussen de 5 en 10 mutaties voldoende zijn voordat H5N1 overdraagbaar wordt via de lucht’’, zegt onderzoeksleider en viroloog Ron Fouchier van het Erasmus MC. De onderzoekers vonden veranderingen in het virus die tot nu toe onbekend waren. Daardoor hebben ze een beter beeld hebben gekregen van hoe virussen overdraagbaar worden via de lucht. Nu deze veranderingen bekend zijn, kunnen onderzoekers wereldwijd controleren of het virus deze veranderingen inderdaad ondergaat en een bedreiging wordt voor mensen en of dieren. In een tweede publicatie in dezelfde editie van Science wordt hier verder op in gegaan. Ook kunnen er tijdig geneesmiddelen en vaccins worden getest.
Pandemie
De onderzoekers hebben eerst gekeken hoe virussen die in het verleden een pandemie veroorzaakt hebben, zich precies ontwikkelden. Fouchier: ‘’Welke genetische veranderingen zagen we bij deze virussen uit 1918, 1957 en 1968? Met die kennis hebben we het vogelgriepvirus zo gemanipuleerd dat het via de lucht overdraagbaar kon worden. Dat lukte pas na het virus herhaaldelijk in de neus van fretten te brengen. De fretten gingen uiteindelijk niezen en hoesten en besmetten daarmee hun soortgenoten.’’ De onderzoekers hebben verschillende virussen onderzocht om te kijken welke mutaties in de genen precies verantwoordelijk zijn voor het overdraagbaar worden via de lucht.
Uitstel
De publicatie in Science heeft lang op zich laten wachten. Verschillende instanties vreesden dat het onderzoek niet alleen ten goede, maar ook ten kwade kon worden gebruikt, bijvoorbeeld door bioterroristen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), een Amerikaanse commissie van deskundigen (NSABB) en de Nederlandse overheid wilden eerst duidelijkheid over deze risico’s. De onderzoekers hebben hard gemaakt dat het veilig is om het onderzoek te publiceren en dat het onderzoek is uitgevoerd onder veilige omstandigheden. Ze hebben laten zien dat het virus niet dodelijk is als het via de lucht wordt overgedragen. Het artikel is niet gecensureerd, benadrukt Fouchier. ‘’Alle methoden en de resultaten zijn hetzelfde als in het originele manuscript en er zijn geen gegevens verwijderd.’’ In overleg met de instanties hebben de onderzoekers het artikel juist aangevuld met meer informatie omdat dit manuscript waarschijnlijk door een breder publiek gelezen wordt dan normaal is voor dit soort publicaties.”We leggen onder andere uitvoerig uit waarom we dit onderzoek hebben gedaan, wat de voordelen zijn voor de volksgezondheid en hoe ervoor wordt gezorgd dat het onderzoek zo veilig mogelijk wordt gedaan”. Het onderzoek naar H5N1 ligt sinds eind januari stil. De onderzoekers besloten een pauze in te lassen om ruimte te geven aan het maatschappelijke debat dat was ontstaan. Ze willen de experimenten voortzetten als het algemene publiek genoeg informatie heeft gekregen en alle autoriteiten overtuigd zijn dat het onderzoek veilig kan worden voortgezet. Fouchier: ‘’Met de publicatie van ons werk, hebben we eindelijk de gelegenheid om te bespreken of en wanneer we verder kunnen met ons onderzoek. Want er liggen nog een hoop vragen waarop we een antwoord willen vinden.’’
7 mei 2012 om 18:30 uur door Jan Taco te Gussinklo
Grieppandemie
Wanneer?
Ooit
Experts zijn het erover eens: ooit ontstaat er weer een grieppandemie, een wereldwijde griepuitbraak, de vraag is alleen wanneer. De Mexicaanse grieppandemie in 2009 maakte de continue dreiging van een pandemie zichtbaar, en wierp de vraag op of verbetering van griepvaccins mogelijk is. UMCG-onderzoekers hebben aangetoond dat heel-virus griepvaccins, die bestaan uit intacte geïnactiveerde virusdeeltjes, beter werken dan de gangbare vaccins die worden gemaakt op basis van slechts een deel van het virusmateriaal.
Krant
Vaccin 1945
De eerste griepvaccins dateren uit 1945 en werden gemaakt als heel-virus vaccins. Hierbij wordt het griepvirus in grote hoeveelheden gekweekt en inactief gemaakt. Het virus is op deze manier niet meer ziekteverwekkend, maar activeert wel het immuunsysteem om antistoffen tegen het virus te maken. Een nadeel van de oude griepvaccins was dat ze vooral bij kinderen nogal eens bijwerkingen veroorzaakten. In de jaren zeventig kwamen nieuwe technieken beschikbaar om vaccins te produceren op basis van slechts een deel van het virusmateriaal. Deze vaccins zijn inmiddels gangbaar geworden en worden gebruikt voor de jaarlijkse griepvaccinatie.
De oude formulering
UMCG-onderzoeker Felix Geeraedts is terug gegaan naar de oude formulering van heel-virus vaccins en maakte ze met moderne technieken. In een onderzoeksmodel toonde hij aan dat heel-virus vaccins een sterkere en kwalitatief betere immuunreactie geven, dan de gangbare vaccins op basis van een deel van het virusmateriaal. Hij concludeert dat heel- virus vaccins daardoor beter geschikt zijn voor gebruik tijdens een grieppandemie, dan de nu gangbare vaccins. Bovendien kunnen ze in een lagere dosis worden gegeven, dan de gangbare vaccins. “In vergelijking met vroeger kunnen we vaccins tegenwoordig heel zuiver maken. Daarom verwachten we niet dat met een heel-virus vaccin dezelfde bijwerkingen optreden als vroeger,” aldus Geeraedts. In een rapport uit 2006 van de WHO, de Wereldgezondheidsorganisatie, wordt een omschakeling naar de productie van heel-virus vaccin als een reële mogelijkheid gezien om de wereldwijde beschikbaarheid van griepvaccins te vergroten.
Werkingsmechanisme
Geeraedts heeft uitgezocht waarom het heel-virus griepvaccin beter werkt dan het vaccin op basis van een deel van het virusmateriaal. Daartoe heeft hij de mate van activatie van het immuunsysteem op verschillende vaccinformuleringen met elkaar vergeleken. Het genetische materiaal uit de kern van het griepvirus (RNA) bleek verantwoordelijk te zijn voor de betere immuunreactie van het heel-virus vaccin. Bij het heel-virus vaccin is dit kernmateriaal wel aanwezig, terwijl de gangbare griepvaccins voornamelijk worden gemaakt met materiaal uit de celwand van het virus.
Stabiliteit
Bij de uitbraak van een grieppandemie is het van groot belang dat het griepvaccin dat geproduceerd wordt goed houdbaar is en daardoor wereldwijd verspreid kan worden. Voor menig vaccin is de houdbaarheidstermijn op een jaar gesteld voor een opslag bij 4°C. Geeraedts heeft laten zien dat het heel-virus vaccin in opgeloste vorm na opslag gedurende een jaar bij kamertemperatuur nauwelijks aan kwaliteit had ingeboet. Opslag bij hogere temperatuur zoals die in tropische landen voorkomen, gaf wel verlies aan werkzaamheid. Door het heel-virus vaccin te vriesdrogen, bleef de immunologische werkzaamheid ook bij hogere temperaturen behouden. Geeraedts stelt dan ook dat vriesdrogen een goede manier is om het heel-virus vaccin te produceren voor snelle verspreiding en inzetbaar tijdens een pandemie.
Twee weken stoppen
Influenzanet
