Goed leiderschap

Onze verre voorouders wisten al wat goed leiderschap was

Waarom sluiten sommige jongeren zich aan bij terroristische groeperingen?

Waarom hebben we een voorkeur voor lange, mannelijke, charismatische leiders? Hoe kunnen politiek leiders zorgen voor meer electoraal succes?

Hoe kunnen we onze leiders het best selecteren en in toom houden? Dit soort kwesties zouden we moeten bekijken vanuit een evolutionair perspectief: onze voorouders hanteerden namelijk leiderschapsstructuren die nog steeds in onze breinen geprogrammeerd staan.

In het populair wetenschappelijke boek Selected: Why some people lead, why others follow, and why it matters (What Evolutionary Psychology Tells Us About Leadership and What Makes an Outstanding Leader) beschrijven hoogleraar psychologie Mark van Vugt (Vrije Universiteit Amsterdam) en wetenschapsjournaliste Anjana Ahuja deze leiderschapsstructuren

In plaats van één leider aan te wijzen voor alle gevallen, hadden onze voorouders per situatie verschillende leiders: een expert op dat gebied. Zo kon een groep de ene leider volgen bij het jagen, en een andere leider in geval van oorlog, ziekte, of een andere omstandigheid. Dit alles veranderde met de opkomst van de landbouw, die de schaal en complexiteit van gemeenschappen drastisch deed veranderen. Daarmee nam de macht en het machtsmisbruik van leiders toe.

Measuring Behavior 2010

Het menselijk brein is echter nog steeds ingesteld op deze kleine groepen met hun verschillende informele leiders en democratische structuren, zo beschrijven Ahuja en Van Vugt. Onze psychologie blijft toegespitst op de groepsdynamica van groepen van ongeveer 150 leden (zodat men elkaar bij naam kent), en niet op de hiërarchieën van grote populaties zoals we die nu kennen in organisaties en politieke systemen. De auteurs doen op basis van wetenschappelijke kennis en inzichten aanbevelingen voor een goede invulling van leiderschap: praktische suggesties die zeker de moeite waard zijn voor bijvoorbeeld leiders werkzaam in bedrijfsleven, sport, cultuur of overheid.

Het populair wetenschappelijke boek Selected: Why some people lead, why others follow, and why it matters: What Evolutionary Psychology Tells Us About Leadership and What Makes an Outstanding Leader verschijnt eind augustus in Engelstalige vorm bij Profile Books (UK) en Harper Collins (US). Daarnaast zal het boek in meer dan tien talen vertaald worden: de Nederlandse vertaling verschijnt in Februari 2011 bij Bruna. Een bespreking van het boek verscheen al in het prestigieuze wetenschappelijke tijdschrift Nature.