Bescherming pijnstillers hapert

NSAID

Risico

Broekzak-Vestzak

De indruk bestaat dat mede door een ander vergoedingsbeleid de verkoop via andere kanalen dan de apotheker belangrijker is geworden. Dan is vrijwel zeker onderstaand probleem weer verder verwijderd van een oplossing. Kent u recente voorbeelden?

Besparingen op de Farmacie zouden zo toch nog onbedoeld kunnen leiden tot hogere zorgkosten?
———————————————————————————————-

Bericht uit 17 juni 2010

Ruim de helft van de patiënten die een groot risico lopen om maagklachten te krijgen bij het gebruik van pijnstillers, ontvangt daarvoor niet de juiste behandeling. Volgens de richtlijn die sinds 2003 geldt, zouden deze patiënten naast de pijnstiller een medicijn moeten krijgen dat de maag beschermt. Dit gebeurt bij 60% van de patiënten nog niet. Onderzoekers van het Erasmus MC publiceren hun bevindingen hierover in het internationaal wetenschappelijk tijdschrift Alimentary Pharmacology Therapeutics.

Factor 4

Patiënten die bijvoorbeeld vanwege artrose worden behandeld met een bepaald soort pijnstillers kunnen maagklachten krijgen door het gebruik van deze medicijnen. Zij hebben een 4x zo groot risico op het ontstaan van ernstige maagklachten dan niet gebruikers. De maagklachten hebben soms ernstige gevolgen, zoals een maagzweer of een gat in de maag (maagperforatie). Soms overlijden patiënten zelfs als gevolg van deze bijwerkingen. In 2003 is daarom bepaald dat patiënten die een groot risico lopen op het ontstaan van deze maagklachten, of die in het verleden al ernstige maagklachten hebben gehad, naast de pijnstiller een medicijn moeten krijgen dat de maag beschermt. Onderzoekers van de afdelingen Medische Informatica en Maag-, Darm- en Leverziekten van Erasmus MC onderzochten in hoeverre deze richtlijn op dit moment door artsen wordt nageleefd.

Meer dan de helft

De pijnstillers waar het om gaat zijn bijvoorbeeld Ibuprofen, Diclofenac en Naproxen. Dit worden NSAID’s genoemd (Non-Steroid Anti-Inflammatory Drugs). In Nederland worden deze pijnstillers door ruim 3 miljoen mensen per jaar gebruikt. Ernst Kuipers, één van de onderzoekers en hoofd van de afdeling Maag-, Darm en Leverziekten binnen Erasmus MC: “In onze studie onder ruim 50.000 gebruikers van NSAID’s, zagen we dat 60% van de patiënten met een hoog risico op maagklachten nog geen maagbeschermer ontvangt terwijl ze die wel zouden moeten krijgen. Overigens is dit wel een grote verbetering ten opzichte van de situatie vóór de richtlijn. Uit cijfers van 1996 blijkt dat toen 93% van diezelfde groep patiënten geen maagbeschermer ontving.”

Verhoogd Risico

Patiënten die al eerder ernstige maagklachten hebben gehad, moeten volgens de huidige richtlijn ook een maagbeschermer krijgen wanneer zij een NSAID gebruiken. Zij lopen namelijk het hoogste risico om opnieuw maagklachten te ontwikkelen. Uit het onderzoek blijkt dat 52% van deze groep patiënten nu geen maagbeschermer krijgt. In 1996 gold dit zelfs voor 73% van deze patiënten met het hoogste risico. Verder blijkt uit de huidige cijfers dat bij patiënten die geen risico lopen op het ontstaan van maagklachten juist te vaak wél een maagbeschermer wordt voorgeschreven, terwijl zij die volgens de richtlijn niet hoeven te krijgen. Momenteel krijgt 12% van de patiënten zonder risico op maagklachten een maagbeschermer voorgeschreven naast een pijnstiller. In 1996 gold dit slechts voor 3% van deze groep patiënten. Hier is sprake van een toename van overbehandeling.

Richtlijn

Kuipers: “Wat we dus zien is dat er onder invloed van de nieuwe richtlijn al veel is verbeterd ten opzichte van 1996, maar dat er bij een groot percentage van de patiënten nog steeds niet volgens de richtlijn wordt voorgeschreven. Dit kan komen doordat de richtlijn uit 2003 nog onvoldoende bekend is bij alle artsen die NSAID’s voorschrijven, of doordat deze artsen zich onvoldoende bewust zijn van het risico dat hun patiënten lopen op het ontstaan van maagklachten. Verder zouden apothekers een grote rol kunnen spelen in de juiste uitvoering van de richtlijn, door bij het verstrekken van een NSAID aan een patiënt te controleren of deze patiënt ook een maagbeschermer zou moeten krijgen.”