Jan Rotmans
“ik zit diep in de zorg”
“Je kunt een mens niet opknippen”
Jan Rotmans op 29 augustus 2013 in Zwolle (Provinciehuis Overijssel): We maken een verandering van tijdperken mee. “Verticaal wordt horizontaal, centraal wordt decentraal en top-down wordt bottom-up”. Een kantelproces. Jan Rotmans toont zich een gepassioneerd spreker en ijsbeert door de Statenzaal.
Jan Rotmans “Een kantelproces”
Outpuntfinanciering zorg
Verkeerd is de outputfinanciering in de zorg. Dan mis je de inspiratie. Uit eigen ervaring (“ik zit diep in de zorg” ) en als een van zijn aandachtsgebieden noemt Jan Rotmans de Gezondheidszorg. Onze zorgsystemen zijn zo bureaucratisch en duur. Het duurste systeem van de wereld! Jos de Blok komt met Buurtzorg. De helft goedkoper en met als resultaat veel meer tevredenheid…..
Zorg 3.0
Plan B
Binnen de zorg is Jos de Blok (Buurtzorg) gekomen met een “Plan B”. Hij ziet niets in de “knip” tussen verpleging en verzorging. Jan Rotmans heeft gesproken met Staatssecretaris VWS van Rijn (econoom) en Jos de Blok (Buurtzorg). De benadering van de knip is niet holistisch. Je kunt een mens niet opknippen. Misschien een financiering (economisch) wel? Maar het gaat mis zodra je het over mensen hebt. We willen menslievende zorg. Na een zeer ernstig fietsongeval heeft Jan Rotmans dit zelf ervaren. “Ik ben en blijf een interessante casus”. Behandelaars zijn soms toch teveel techneuten. De chirurg toont zich geprikkeld als Jan Rotmans vraagt om een gesprek. “U kijkt naar mijn foto’s in plaats van naar mij”. ” Ik wil u mijn verhaal vertellen”. ” Ja maar dat ken ik toch”….. van de vorige foto!”. “Het zijn vakmensen, maar ze hebben geen verstand van mensen”. Menslievendheid. Dat zou het uitgangspunt moeten zijn. Maar daar hebben we weer de outputfinanciering. “Ik wil niet efficiënt behandeld worden”, aldus Jan Rotmans…. En het kan dus anders. Brabantzorg en Jeugdzorg laten voorbeelden zien.
Voorzitter Hans Peter Benschop (Trendbureau Overijssel)
Vertrouwen
Onlangs staande voor het gebouw van Achmea : “verzekeren is thans gebaseerd op wantrouwen. We zouden elkaar willen vertrouwen”. Op een moderne manier. Dat wel. Het gaat immers om universele waarden. Hoe hebben we het zover laten komen? Ik wil liefdevol behandeld worden. Dat durf ik nu te zeggen, maar je zult er toch niet gauw mee aankomen bij een arts….
Toch leeft het fenomeen vertrouwen bij de gemiddelde burger. Als praktiserend gynaecoloog in een academisch expertise centrum valt me dagelijks op, hoe bijna iedere client/ patiënt de arts een grote portie vertrouwen schenkt en dat a priori, voordat je ook maar iets hebt laten zien. In die gevallen, waar dit vertrouwen niet gehonoreerd wordt, en helaas gebeurt dat nogal eens, vat wantrouwen post.
Zorgverleners zijn zich niet altijd goed bewust van de voorsprong, die ze zomaar en vooraf van hun cliënten krijgen. Cliënten/ patiënten durven nog steeds niet uit te komen voor de wens, die Jan Rotmans zo treffend verwoordt: ik wil liefdevolle zorg van mens tot mens.Gelukkig tekent deze transitie zich in de zorg langzaam maar zeker af. Fantastisch ook, dat Jan Rotmans een inspirerend en gedreven ambassadeur is voor deze maatschappelijke transitie, die zich op het gehele maatschappelijke gebied voltrekt.
Wat mij in deze lezing zo opviel is dat Rotmans naast het begrip kantelen, waar we hem allemaal zo goed van kennen (Tegenlicht, Twitter) ook het begrip ‘menslievendheid’ centraal stelde. Een hele mooie toevoeging aan het instrumentarium van de toekomst. Ik kreeg overigens niet de indruk dat Rotmans a priori tegen het begrip efficiency is. Het gaat hem eerder om de combi, processen in de zorg mogen best wel efficiënt zijn, maar de liefdevolle zorg mag vooral niet ontbreken.
Inmiddels -we schrijven januari 2015- is Rotmans’ boodschap uitgegeven in een boek en startpunt geworden van de beweging Nederland Kantelt (zelfs met gekantelde profielfoto’s op sociale media).
Ik draag de transitie naar kleinschaligheid met persoonsgerichte aandacht een warm hart toe en blijf tegelijk kritisch. Lees mijn blogpost ‘Kantelen zonder kapseizen’ op http://www.researchvoorderegio.nl/wat/researchblog/ )