Marcia Vervloet (NIVEL)
Tilburg, 22 mei 2013
Dissertatie
Heeft u uw medicijnen al ingenomen? De effectiviteit van elektronische herinneringen. Het slimme pillendoosje (Evalan) in de diabetes praktijk. Eerst een ‘lekenpraatje‘ en daarna het echte werk…Een van de commissieleden merkt op dat het onderwerp al de ochtendkrant METRO heeft gehaald. Terecht, want therapietrouw (adherence) van medicatie is reuze belangrijk. Dank zij ondersteuning kan de therapietrouw bij de selectie van patiënten met diabetes grofweg worden opgevoerd van 60 naar 80%. Belangrijker misschien nog is dat dit effect al na een half jaar ondersteuning met de slimme pillendoosje (Evalan) beklijft. Na twee jaar is het effect er nog steeds. In veel gevallen is ook nog de discipline verbeterd (te meten aan innamepatroon). Is het allemaal zo mooi? Nee dat ook weer niet.
Lekenpraatje
Kliniek?
Terecht wijst professor Nijpels naar de schamele inclusie vanuit de 40 apotheken die patiënten hebben aangemeld voor het onderzoek. Hij maakte een snelle rekensom Maar ook betreurt hij het ontbreken van data over eventuele klinische effecten. De promovenda kan die kritiek goed pareren. Er zijn de nodige inclusiecriteria gehanteerd, apotheken hebben het druk, interesse wisselend, patiënten vaak slecht of niet te bereiken binnen de inclusie periode. Het achterhalen van biologische data paste niet in de onderzoeksopzet. Overigens is wel degelijk is wetenschappelijk aannemelijk gemaakt dat opvoeren van de therapietrouw leidt tot verbetering van parameters, die zich vertalen in gezondheidswinst en economische winst, aldus de promovenda.
Liset van Dijk (NIVEL) kijkt tevreden naar haar pupil
Open vraag
Een open vraag blijft waarom de belangrijke sponsor Zilveren Kruis Achmea nu niet een stap verder gaat. Waarom kan de voorziening niet op recept (‘te gebruiken gedurende een half jaar’) worden voorgeschreven door behandelteam?? Een gespreksonderwerp tijdens de wandeling over de Tilburgse campus naar de receptie.
Door technologische ontwikkelingen ontstaan nieuwe mogelijkheden in de ontwikkeling van elektronische reminders. Door deze nieuwe ontwikkelingen hoeven SMS berichten alleen te worden verstuurd wanneer dit nodig is. Tot op heden zijn er weinig effectieve therapietrouw bevorderende interventies ontwikkeld. Redenen die in de literatuur hiervoor worden genoemd zijn het ontbreken van een theoretische onderbouwing waardoor er geen aandacht wordt besteed aan onderliggende mechanismen, onvermogen van zorgverleners om een therapieontrouwe patiënt te herkennen en om patiënten blijvend te ondersteunen bij het geneesmiddelengebruik. Het proefschrift van Marcia Vervloet laat mooi zien dat op maat gemaakte sms’jes, gebaseerd op timing, effecten hebben op therapietrouw. Waar veel reminders het effect na een tijd verliezen, vanwege het gewend raken aan deze reminders laat dit onderzoek zien dat op maat gemaakte sms’jes wel effectief zijn in het bevorderen van therapietrouw op langere termijn. Dit is iets wat veel perspectieven biedt voor de toekomst!
Een andere manier om deze technologische ontwikkelingen te gebruiken is het sturen van sms’jes op basis inhoud. Het is belangrijk te erkennen dat geen enkele therapieontrouwe patiënt hetzelfde is. Een patiënt die vergeet de geneesmiddelen in te nemen is een onbewust therapieontrouwe patiënt. Als een patiënt er zelf voor kiest om de geneesmiddelen niet te nemen, bijvoorbeeld vanwege zorgen over de bijwerkingen, wordt deze beschouwd als een bewust therapieontrouwe patiënt. De interventie van dr. Vervloet richt zich enkel op onbewust therapieontrouwe patiënten. Nieuwe technologieën maken het mogelijk om ondersteunende sms’jes te sturen waarin bijvoorbeeld handvatten worden geboden hoe patiënten in het dagelijks leven om kunnen gaan met hun geneesmiddelengebruik. Een reeds gepubliceerd onderzoek laat al zien dat deze op maat gemaakte sms’jes patiënten de noodzaak van het geneesmiddelengebruik beter laat inzien en de therapietrouw verbetert.
De gewaardeerde reactie van Liset van Dijk (NIVEL), die toch een heel centrale rol speelt op dit gebied, geeft te denken. Deze discussie moet m.i. nu toch echt doorgaan. Het momentum zou er moeten zijn na deze dissertatie.
Ha Jan Taco
Leuke foto’s 🙂 Heb je er nog meer?
Leuk dat je er bij was.
En absoluut interessante vraag is hoe we dit soort interventies nu verder kunnen brengen dan de projectfase. En hoe je ze echt de praktijk in krijgt.
Liset