UMC Utrecht test als eerste ter wereld nieuwe behandeling tegen kanker
De afgelopen maanden zijn in het UMC Utrecht de eerste zes patiënten behandeld met radioactieve holmium-bolletjes die zich rond levertumoren ophopen. Het gaat om patiënten met zeer moeilijk behandelbare uitzaaiingen in de lever. De nieuwe behandeling is in het UMC Utrecht ontwikkeld en wordt voor het eerst in de wereld toegepast bij patiënten.
De behandeling van levertumoren is complex, omdat opereren vaak niet mogelijk is vanwege de grote hoeveelheid tumoren en de soms moeilijk bereikbare plek in de lever. Traditionele bestraling gaat ten koste van het omringende gezonde leverweefsel. Chemotherapie is voor een deel van de patiënten effectief maar voor uitbehandelde patiënten niet meer. Behandeling met radioactieve bolletjes (ook wel ‘microsferen’ genoemd) is dan de enige mogelijkheid. Medisch oncoloog Bernard Zonnenberg: “Wij verwachten dat deze therapie het leven met enkele maanden zal kunnen verlengen bij patiënten die na eventuele chemotherapie geen behandelopties meer hebben.”
De eerste zes patiënten in deze studie hebben de behandeling goed doorstaan. De onderzoekers testen in dit fase-I onderzoek de veiligheid van de behandeling en kijken welke hoeveelheid radioactieve holmium-microsferen het meest geschikt is voor de behandeling. De patiënten voor wie deze therapie geschikt is mogen geen tumoren buiten de lever hebben.
Bij de therapie krijgen patiënten met levertumoren miljoenen radioactieve holmium-bolletjes toegediend via een slangetje in de leverslagader. Het holmium in de bolletjes wordt in een kernreactor radioactief gemaakt. De microsferen hebben een diameter van minder dan een haar en bestaan uit polymelkzuur en holmium. De radioactieve bolletjes worden meegevoerd door de bloedstroom en lopen dan vast in de kleine bloedvaten rondom de tumoren. Op die manier bestralen ze vervolgens de tumoren.
Medisch bioloog Frank Nijsen ontwikkelde de nieuwe behandeling in samenwerking met medisch oncoloog Bernard Zonnenberg en chemicus Fred van het Schip. De groep breidde zich de afgelopen jaren flink uit en twee jaar geleden zijn daaraan interventieradioloog Maurice van den Bosch en nucleair geneeskundige Marnix Lam toegevoegd waarmee het behandelingsteam compleet was. De therapie is gedurende de afgelopen vijftien jaar in het UMC Utrecht ontwikkeld en wordt nu voor het eerst bij mensen toegepast.
Unieke aan deze therapie is dat de hele ontwikkeling is uitgevoerd door onderzoekers van het UMC Utrecht, in nauwe samenwerking met de faculteiten bètawetenschappen en diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Daarnaast bestaat een samenwerking met onderzoekers van de kernreactoren van Delft en Petten waar de bolletjes radioactief worden gemaakt.